Artistiek creatief proces

Bij DOK Cultuurhelden werken we veel samen met kunstdocenten. We bieden hun deze training aan als een gezamenlijk vertrekpunt. Op scholen die Cultuurheldenschool worden, geven we dezelfde training aan de leerkrachtenteams. Wat voorheen ‘een creatief proces’ heette, noemen we vanaf nu een ‘artistiek creatief proces’. Met artistiek bedoelen we dat er een kunstdiscipline wordt gebruikt, zoals bijvoorbeeld theater, beeldend, muziek, dans, film of schrijven. Creatief gaat over het vermogen om nieuwe, eigen dingen te creëren. En we benadrukken dat het over een proces gaat omdat we in stappen werken. Niet alleen het eindproduct is belangrijk, maar ook alle stappen daarvoor, waarin leerlingen bijvoorbeeld iets onderzoeken of uitproberen. Ook voor bijvoorbeeld Picasso was het uitproberen en maken belangrijk: ‘Natuurlijk weet ik nog niet wat het wordt, anders hoefde ik het niet meer te maken,’ zei hij. En hoe doet bijvoorbeeld een componist dat? We luisterden naar een fragment en bedachten welke stappen de componist mogelijk heeft genomen. ‘Hij is naar buiten gegaan, en heeft geluisterd naar geluiden in de natuur,’ hoorden we, en ‘Hij heeft een tafel vol met instrumenten voor zich gehad, en heeft ze allemaal uitgeprobeerd’. Voor kunstdocent Wessel Klootwijk leidde de vraag meteen tot een mooie spokenwordcreatie:

Componist heeft vlinders, blauwtjes en witjes bekeken
in een Franse tuin waar een
Europese haas graaft en
het knagen kortstondig staakt
omdat die haas een componist
ziet staren die een compositie maakt
 

Schoenen

Ook andere kunstdocenten deelden graag iets over de manier waarop ze werken. ‘Hoe doe jij dat?’ was een vraag die ze elkaar graag stelden. Op het programma stond ook het doorlopen van een artistiek creatief proces in de vorm van een kunstles. Aan de hand van ‘schoenen’ doorliepen de kunstdocenten de stappen van zo’n artistiek creatief proces. Wat voor schoenen heb jij zelf? Heb je speciale ervaringen met schoenen? Hoe zou je een les om het onderwerp ‘schoenen’ heen kunnen bouwen? Hoe zorg je dat die les aansluit bij de leerlingen? Het lesmodel van Cultuurhelden werd geïntroduceerd als handige hulp bij het maken van een kunstles die de leerlingen de stappen van een artistiek creatief proces laat doorlopen.

Wendbaar zijn

De deelnemers vertelden dat je zo’n ideaalbeeld van een les wel moet kunnen bijstellen. Renske noemt dit in haar praktijk als theaterdocent ‘gecontroleerde chaos’. Ook al maak je nog zo’n mooi lesplan, je kunt het niet altijd precies zo uitvoeren als je had bedacht. Wendbaar zijn, inspelen op het moment is dus een belangrijke opdracht voor kunstdocenten en leerkrachten. 

Feedback

En was deze training waardevol? Ja, lieten de deelnemers weten. ‘Dit kunnen we door de duidelijke uitleg morgen al uitvoeren.’ ‘Veel herkenning van wat ik meemaak in de praktijk, en daar handige tips bij. Fijn, dat voorbeeld van de schoen als proces.’ De trainingen van DOK Cultuurhelden zijn altijd in ontwikkeling, dus we horen het ook graag als er ideeën voor verbetering zijn. ‘Het voorbeeld van de componist zou misschien ook kunnen met een moderner muziekstuk?’ Daar gaan we naar op zoek! Een ander idee: ‘Wie weet zouden we na zo’n training nog even met elkaar kunnen napraten, zodat er meer tijd is voor onderlinge uitwisseling.’ Ook een goed idee, we gaan kijken of we dat kunnen organiseren. Dank aan onze energieke trainer Renske en alle enthousiaste deelnemers!

Wil je meer weten over het Cultuurhelden-lesmodel? Bekijk het hier.

Over Cultuurhelden

Cultuurhelden is de Delftse uitvoerder van de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit en wordt gefinancierd door het Fonds voor Cultuurparticipatie en de Gemeente Delft.

Meer over Cultuurhelden

Foto: Marco Zwinkels